Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας ανέλαβε την πρωτοβουλία να δημιουργήσει το «Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης», με σκοπό την έρευνα και τη συστηματική καταγραφή των αιωνόβιων δέντρων της Πελοποννήσου, που σχετίζονται με σημαντικά ιστορικά γεγονότα της εν λόγω περιόδου.

Η Επιτροπή «Ελλάδα 2021» αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του παρόντος εγχειρήματος κι επιθυμώντας να πριμοδοτήσει αυτό το επετειακό πρόγραμμα, αποφάσισε να το εντάξει στο εθνικό πρόγραμμα δράσεων και εκδηλώσεων, το οποίο η ίδια συντονίζει και διαχειρίζεται. Πρόκειται για μια πολύ σπουδαία και ιστορική στιγμή για τον νομό Μεσσηνίας, μιας και είναι η πρώτη επετειακή έκθεση που συμπεριλαμβάνεται στο Ημερολόγιο Δράσεων της εν λόγω Επιτροπής. Στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η παρουσίαση και η επανασύσταση της Ελλάδας από τη Σύγχρονη Ιστορία της μέχρι σήμερα.

Τα δέντρα αυτής της περιόδου αποτελούν αδιάψευστους αυτόπτες κι αυτήκοους «μάρτυρες» των γεγονότων που διαδραματίστηκαν. Ήταν παρόντα τη στιγμή που οι Έλληνες επαναστάτες ονειρεύονταν και αδημονούσαν να απελευθερωθεί το έθνος από τον τουρκικό ζυγό, ενώ εμβληματικές προσωπικότητες του Αγώνα άφησαν την τελευταία τους πνοή υπό τη σκιά τους. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίος ο χαρακτηρισμός τους ως «Μνημεία της Φύσης», καθώς αποτελούν σήμα κατατεθέν της μακροβιότητας του Ελληνισμού και της Ιστορίας μας.

Ένας εκ των πολλών στόχων του προγράμματος είναι να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει την τοπική κοινωνία, ώστε να συνδράμει συλλογικά στην από κοινού προσπάθεια εντοπισμού και καταγραφής υπεραιωνόβιων δέντρων. Αφότου παρέλθει αυτό το στάδιο (του εντοπισμού και της καταγραφής), ακολούθως, κάθε αιωνόβιο δέντρο της Ελληνικής Επανάστασης θα σημανθεί με το ειδικό επετειακό λογότυπο, το οποίο δημιουργήθηκε από την ομογενή καλλιτέχνιδα Joanna Kordos, που ζει στη Μελβούρνη. Πηγή έμπνευσής της αποτέλεσε η ηγετική φυσιογνωμία της Ελληνικής Επανάστασης, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.

Μεταξύ άλλων δράσεων, έχει δρομολογηθεί ο σχεδιασμός ενός λευκώματος, το οποίο θα περιλαμβάνει το σύνολο των αιωνόβιων δέντρων που σχετίζονται με την απελευθέρωση της Πελοποννήσου. Ταυτόχρονα, η δημιουργία ενός ειδικού ντοκιμαντέρ για την ανάδειξη των εν λόγω δέντρων μονοπωλεί το ενδιαφέρον τόσο του Ινστιτούτου όσο και της Επιτροπής. Με αυτόν τον τρόπο, θα επιτευχθεί η προβολή της σημασίας της βιοποικιλότητας αναφορικά με την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού.

Τέλος, μετά το πέρας της τελικής αξιολόγησης και τεκμηρίωσης των μνημειακών δέντρων, ο ερευνητικός φάκελος θα σταλεί στη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, με απώτερο σκοπό την εγγραφή του επετειακού προγράμματος στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, το οποίο υπάγεται στην UNESCO.