Η «Ελιά του Πλάτωνα», του σπουδαίου αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου, αποτελεί μία ιστορική υπεραιωνόβια ελιά της αρχαιότητας, ενώ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία των Αθηνών ως το δέντρο στη σκιά του οποίου ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος δίδασκε του μαθητές του κατά την διάρκεια του 5ου αιώνα π.Χ.. Κοσμώντας την περιοχή της αρχαίας Ακαδημίας επί της Ιεράς Οδού, μεταξύ των αριθμών 89-91, η ελιά μετρά ήδη 25 αιώνες ύπαρξης.
Κατά την ιστορική παράδοση της Αθήνας, η «Ελιά του Πλάτωνα» αποκαλούταν από τους Αθηναίους επί εποχής Γεωργίου Α’ ως «Ελαία του Περικλέους». Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο αθηναιογράφος Δημήτρης Καμπούρογλου, τα διάφορα προσωνύμια που απέδιδαν οι Αθηναίοι στη συγκεκριμένη ελιά, όπως «Μεγάλη Κυρία», ή «Σεβάσμια Κυρία», αποτελούσαν μία ένδειξη σεβασμού προς το ιερό αυτό δέντρο.
Αναφορικά με τα μορφολογικά της χαρακτηριστικά, παρά το γεγονός ότι το ύψος της δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλο, η περίμετρος του κορμού της άγγιζε τα έξι μέτρα, ενώ στο κάτω μέρος του κορμού υπήρχε μια βαθιά σπηλαίωση (κουφάλα) εντός της οποίας κατέφευγαν διάφορα μικρόσωμα ζώα.
Σε μια προσπάθεια να προφυλάξει και να προστατεύσει το ιερής σημασίας ελαιόδεντρο από ποικίλους εξωτερικούς κινδύνους, ο Δήμος Αθηναίων αποφάσισε να απαλλοτριώσει τον περιβάλλοντα χώρο για καλλωπιστικούς λόγους και να τον ανακηρύξει ιστορικό μνημείο, έπειτα από αίτημα που εστάλη από την “Ένωση Αθηναίων του τόπου”. Οι παραπάνω διαδικασίες, ωστόσο, δεν κατάφεραν να υλοποιηθούν καθώς εκείνη την περίοδο ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η Κατοχή. Με δική του πρωτοβουλία, ο γιατρός Δημήτριος Κουλούκης επιμελήθηκε το δέντρο, τοποθετώντας περιμετρικά ένα κιγκλίδωμα για την καλύτερη δυνατή προστασία του.
Τον Οκτώβριο του 1976, η σύγκρουση ενός λεωφορείου πάνω στην «Ελιά του Πλάτωνα» ήταν αρκετή για να προκαλέσει μια καταστροφική ζημιά στον κορμό του δέντρου. Το γεγονός αυτό υπήρξε η αφορμή για την μεταφορά του δέντρου στο τμήμα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου φυλάσσεται με τα απαραίτητα μέτρα προστασίας μέχρι και σήμερα.
Τέλος, σύμφωνα με λαογραφικές αναφορές, οι καταστηματάρχες που βρίσκονταν πλησίον του χώρου της ελιάς έκαναν συγκομιδή των καρπών της και τους προσέφεραν σε ξένους πελάτες ή διάφορους φίλους τους στο εξωτερικό με την επωνυμία «ελιές του Πλάτωνα».
